13.03.2024 1916: Кытайга чейинки жол, чек арадагы кул базар
Изилдөөчүлөр буга чейинки карталарды толуктап, жаңы маалыматтардын негизинде ондон ашык карта түзүшкөн. XX кылымдагы кыргыз тарыхындагы эң трагедиялуу окуяны визуалдаштыруу аракети кандай жүрүүдө? Үркүндүн толук иликтене элек жагы кайсыл? Чек арадагы... www.azattyk.kg

03.03.2024 "Убукеев "Манаска" баа жеткис кызмат кылды"
Таланттуу кинорежиссер, тарыхчы-этнограф Мелис Убукеев алгачкы кыргыз көркөм тасмасын жаратуу аркылуу кыргыз киносунун тарыхында калды.... www.azattyk.kg

20.02.2024 “Кызыл кыргын”, басмачылык кыймыл: Төрөкул Жанузаков ким?
Коопсуздук кызматынын отставкадагы полковниги, бир нече даректүү изилдөөлөрдүн автору Талант Разаков жана белгилүү жазуучу, тарыхчы Арслан Капай уулу Койчиев менен ХХ кылымдын башындагы кандуу окуялар, кыргыз элинин өз алдынчалыкка жетүү мүдөөсү, ош... www.azattyk.kg

08.02.2024 Козодойдун “Эренек”: кыргыз тарыхчылары эмнеге кыжаалат?
Россиялык тарыхчы окумуштуу Виктор Козодойдун “Сибир кыргыздарынын беги Эренек” аттуу китеби кыргыз окурмандарына чоң кызыгуу жаратып жаткан учурда, кыргыз кесипкөй тарыхчылары аны сындаган пикирлерди айтууда. Би-Би-Си Кыргыз Улуттук илимдер академия... www.bbc.com

23.01.2024 Ырайымсыз жазалоо жана бозгун: совет бийлигине каршы көтөрүлүштөр
1930-жылдары совет бийлигинин кулакка тартуу, коллективдештирүү саясатына нааразылыктан улам ондогон көтөрүлүш жана козголоңдор болгон. Көтөрүлүштөр ырайымсыз жазалоо менен коштолуп, көп адамдар ата журтун таштап качкан. Бул окуялар канчалык иликтенг... www.azattyk.kg

09.01.2024 Кара-Кыргыз Автоном Облусу кантип түзүлгөн?
Быйыл Кара-Кыргыз Автоном Облусунун негизделгендигине 100 жыл. XX кылымдын башындагы кыргыз мамлекеттүүлүгүн калыбына келтирүү үчүн кыл чайнашкан күрөш кандай жүргөн? Республика түзүү идеясынын артында кимдер турган? “Куугунтук курмандыктары” подкас... www.azattyk.kg

19.12.2023 Адамзат: Көйкөлгөн бутак, кубаттуу дарак жана чытырман токой
Адамзаттын жалпы тарыхы жана анын өзгөчө этностук тарамдары тууралуу тарыхчынын блогу.... www.azattyk.kg

29.11.2023 "Наполеон" фильми. Тарыхчылар тасманы эмнеге сындашууда?
Белгилүү британ режиссеру Ридли Скотттун жаңы “Наполеон” тасмасы жарыкка чыга электе эле катуу талаш-тартыштарды жараткан.... www.bbc.com

25.11.2023 Бишкекте Молдо Кайыптын алгачкы китебинин бет ачары өттү
25-ноябрда Бишкектеги Алыкул Осмонов атындагы Улуттук китепканада төкмө жана жазгыч акын Молдо Кайып Козубай уулунун “Казал-мурас” китебинин бет ачары өттү. Ага Кыргызстандагы белгилүү акын-жазуучулар, тарыхчы, филолог жана адабиятчы окумуштуулар, Жо... www.azattyk.kg

23.11.2023 Жон Кеннеди - эң таасирдүү президенттин сырдуу өлүмү
Коомдук ишмер, тарыхчы Алмаз Кулматовдун блогу. Автордун пикири "Азаттыктын" көз карашын чагылдырбайт.   “Мага Америка эмне кылды деп сурабай, өлкөмө кандай кызмат кылдым деп өзүңдөн сура” (Ж.Ф. Кеннеди). 60 жыл мурда, 1963-жылы 22-ноябрда Аме... www.azattyk.kg

22.10.2023 Бээжин: Кыргыз элчилеринин Жузеппе Кастилионе тарткан боёк сүрөтүнүн чоо-жайы
  Кытайда кыргыз элинин көөнө жана орто кылымдардагы тарыхы түгүл, жаңы доордогу тарыхы боюнча да мол маалымат сакталып келет. Алардын бири – теги италиялык болгон жана цин-манчжур падышасына кызмат өтөгөн сүрөтчү Жузеппе Кастилионе тарткан сүрөт. Т... www.azattyk.kg

19.10.2023 Барнаул шаарында “Кең Алтай” долбоорунун илимий шеринеси өтүүдө
Орусиянын Алтай аймагында тарыхчы, алтай таануучу, түрколог жана славян таануучулардын илимий шеринеси өткөрүлүп жатат. Бейшембиде (19-октябрда) Орусиянын Алтай чөлкөмүнүн борбору Барнаул шаарындагы Алтай мамлекеттик университетинде “Тарыхтагы жана ... www.azattyk.kg

11.10.2023 Сиирт шеринеси: Чөлкөмдүн эгеменчил кыймылынын жана ооган кыргыз көчүнүн тарыхы баяндалды
  Сиирт университетинде Түркия Республикасынын 100 жылдыгына жана Рахманкул хан жетектеген ооган кыргыздарынын Ван аймагына көчүнүн 41 жылдыгына арналган эл аралык илимий жыйын 6-октябрда жыйынтыкталды. Тарыхчынын блогу.   Кызыктуу илимий шерине ... www.azattyk.kg

02.10.2023 Би-Би-Си дүрбүсүндө
Кочкор районунда Ормон хандын 230 жылдыгына арналган мааракелик иш чаралар башталууда. 19-кылымдагы кыргыз ханы, мамлекеттик, саясий жана аскер ишмери Ормон Ниязбек уулунун тарыхый ролуна Би-Би-Синин "Тарых барактары" талкуусунда тарыхчы окумуштуулар... www.bbc.com

21.08.2023 “Орус тарыхы — согуш тарыхы”. Эмне үчүн Кремль Россияны классикалык империя деп эсептегиси келбейт?
2024-жылы Орусияда 5-9-класстар үчүн жаңы тарых китеби пайда болот. Анын жалпы мазмуну азырынча белгисиз, бирок окуу китебинин автору, тарыхчы Александр Чубарьян Россия Улуу Британиядан айырмаланып, “классикалык” колониялык мамлекет болбогонун баса б... www.bbc.com

20.07.2023 Аида: Жетилип калган кыздын биз үчүн жарандык сабагы
  “Фейсбук” коомдук тармагында жаш коомдук жигердүү мүчө Аида Сасыбаева 16 жашар кезинде сот жүрүмүндө кантип расачыл мугалимин жеңип чыга алгандыгы тууралуу жазып чыкты. Тарыхчынын блогу.   Дүйнө тарыхындагы Жанна д’Арк Ар кыл муундар жалпы дүйн... www.azattyk.kg

04.07.2023 Жалданма жоочулар же "Вагнердин" сабагы
Коомдук ишмер, тарыхчы Алмаз Кулматовдун блогу. Автордун пикири "Азаттыктын" көз карашын чагылдырбайт. Табышмактуу тутанып, сырдуу "өчкөн" козголоң “Вагнер” менчик аскер компаниясы аталган жалданма жоокерлердин уюшмасынын кожоюну Евгений Пригож... www.azattyk.kg

13.06.2023 Түркиялык тарыхчы Конуралп Эржиласундун кыргыз таанууга кошкон салымы
Кыргыз таануу-21... www.trt.net.tr

09.06.2023 Кыргыз тарыхынын жаңы кырын ашкан Кыяс агай
Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинде белгилүү тарыхчы Кыяс Молдокасымовдун 60 жылдыгына арналган симпозиум өттү. Иш-чаранын алкагында тарыхчынын илимдеги эмгегине арналган "Изгилик" аттуу даректүү тасманын жана"Кыяс: алтымыштын бел... www.azattyk.kg

28.04.2023 Кадамжайда күмбөздөн табылган китептер
Кадамжай районунун Пум айылында мындан 10 жыл мурда XVI, XVII кылымдарга таандык делген китептер, жазуулар табылган. Бирок алар адистер тарабынан иликтенбей эле элдин колунда калган. Алардын арасында 1830-жылдарда ажылык сапарга барган молдонун ыраст... www.azattyk.kg

17.04.2023 Белгилүү тарыхчы Мехмет Сарайдын кыргыз таанууга кошкон салымы
Кыргыз таануу-16... www.trt.net.tr

06.04.2023 Финляндия: Бейтарап турум жана НАТОго кирүү
4-апрелде Финляндиянын тышкы иштер министри Пекка Хаависто өлкөнүн НАТОго кирүүсү тууралуу келишимге кол койду да, “Кансыз согуш” доорунда жаралган аскердик ынтымактын саны 31 өлкөгө чыкты. Бул тарыхый чечимди карапайым финдердин көпчүлүгү шаттана ко... www.azattyk.kg

14.03.2023 Сулайман Кайыпов: Көп тарамдуу кыргыз таануучу, фольклорчу, этнограф
Профессор Сулайман Турду уулу Кайыповду атпай журт мээнеткеч окумуштуу, жалпы кыргыз фолклорлук мурасын жана ооган кыргыздарынын этнографиясын изилдөөчү катары дурус билет. Тарыхчы Т.Чоротегин анын чыгармачыл бейнесинин айрым өңүттөрү тууралуу блог с... www.azattyk.kg

06.03.2023 Кагазда калган, жашоодо корголбогон адам укугу
Коомдук ишмер, тарыхчы Алмаз Кулматовдун блогу. Автордун пикири "Азаттыктын" көз карашын чагылдырбайт. Адам укугу жөнүндө жалпы декларация (пакт) кабыл алынганына быйыл декабрда 75 жыл толот. Адамзат бул датаны эл аралык мыйзамдардын бузулушун а... www.azattyk.kg

06.03.2023 Белгилүү тарыхчы Ахмет Ташагылдын кыргыз таанууга кошкон салымы
Кыргыз таануу-13... www.trt.net.tr

23.02.2023 Белгилүү тарыхчы Илхан Шахиндин кыргыз таанууга кошкон салымы
Кыргыз таануу-12... www.trt.net.tr

30.01.2023 Екатеринбургда 1930-жылдары өлтүрүлгөн эки миң адамдын сөөгү табылды
Екатеринбургда археологдор НКВДнын мурдагы ок атуучу полигонунда акыркы 30 жылдагы алгачкы ири изилдөө иштерин жүргүзүштү. Ал жерден 1930-жылдары өлүм жазасына тартылган эки миңге жакын адамдын сөөгү жапырт көмүлгөн 52 көрүстөн табылган. It’s My Cit... www.azattyk.kg

24.01.2023 Белгилүү тарыхчы Саадеттин Гөмечтин кыргыз таанууга кошкон салымы
Кыргыз таануу-10... www.trt.net.tr

29.12.2022 Белгилүү тарыхчы Решат Генчтин кыргыз таанууга кошкон салымы
Кыргыз таануу-8... www.trt.net.tr

27.12.2022 Ыйса жаткырылган акыр жана наристе бакчасы
Таалим-тарбия мекемелеринин баштапкы түрү – наристе бакчалары Батыш Европада XIX кылымдын ортосунда пайда боло баштаган. “Наристе бакчасы” (орусча “ясли”) сөзү өзүнүн келип чыгышы боюнча Ыйса төрөлгөн доорду элестеткен уламышка байланаарын билдиңиз б... www.bbc.co.uk

21.12.2022 Кеннеди. Тарых чындыгы жана сабактары
Жакында АКШнын даңазалуу президенттеринин бири Жон Кеннединин өлтүрүлүшүнүн чоо-жайына байланыштуу жашыруун делген архивдик маалыматтардын жаңы топтому жарык көрдү. Жон Кеннединин "Каармандык өрнөктөрү" аттуу китебин англисчеден тикелей кыргыз тилине... www.bbc.com

01.12.2022 Белгилүү тарыхчы Ахмет Зеки Валидинин кыргыз таанууга кошкон салымы
Кыргыз таануу-6... www.trt.net.tr

29.11.2022 Түркиялык тарыхчы Бахаеддин Өгелдин кыргыз таанууга кошкон салымы
Кыргыз таануу-5... www.trt.net.tr

06.11.2022 Сталиндик репрессияны иликтөө: "Бийлик архивди ачкандан чочулайт".
7-8-ноябрь – Кыргызстанда Тарых жана ата-бабаларды эскерүү күнү. Бул күндөрү 1937-38-жылдардагы сталиндик репрессиянын курмандыктары да эскерилет. Тарыхчылар Кыргызстан совет мезгилиндеги кандуу жылдардын таржымалын иликтөөдө Борбор Азия өлкөлөрүнөн ... www.azattyk.kg

01.09.2022 Тарых музейинде талкаланган табериктердин "табышмагы"
Дүйнөдөгү айрым өлкөлөр сыртка чыгарылып кеткен тарыхый артефакт, экспонаттарын кайтаруу менен алек болуп жатканда Кыргызстанда аларга мамиле кандай?   Кыргыз тарыхчылары соңку жылдары Улуттук тарых музейинин баалуу экспонаттары жоголуп же күйүп жок ... www.bbc.co.uk

13.08.2022 Жети-Өгүздө Үркүндү эскерген жүрүш өтүүдө
Үркүндүн курмандыктарын эскерген жөө жүрүш Жети-Өгүздүн Тосор айылында Кыргын-Сай деген жерде башталды. Жүрүшкө 60ка чукул адам катышууда. Арасында 1916-жылдагы Үркүн учурунда Кытайга журт которууга аргасыз болгондордун урпактары, коомдук ишмерлер, «... www.azattyk.kg

12.07.2022 Бир катар тарыхчы окумуштуулар Мира Карыбаеваны актоону суранды
Кыргызстандагы бир катар тарыхчы окумуштуулар Улуттук тарых музейиндеги коррупцияга шек саналган, президенттик аппараттын мурдагы бөлүм башчысы Мира Карыбаеваны соттон актоону өтүнүп, билдирүү таратты. Алардын бири, бул иште күбө катары көрсөтмө бери... www.azattyk.kg

21.06.2022 Т.Чоротегин: Кара тумоо Ысык-Көлдөн каптаган деген – жалган
Жакында бир чуулгандуу кабар жарыяланды. Анда европалык окумуштуулардын тобу XIV кылымдын ортосунда Европада, Азияда жана Африкада он миллиондогон кишилердин өмүрүн алган кара тумоонун бир түрү Ысык-Көлдөн каптаган экен, деген бүтүм айтылат. Тарыхчы ... www.bbc.co.uk

26.05.2022 “Талап” коому - кыргыз-казак элинин тарыхый көпүрөсү
Кыргызстандык белгилүү тарыхчы Жумагул Байдилдеевдин ХХ кылымдын башындагы кыргыз-казак алакалары, “Талап” коому, кыргыз жана казак интеллигенциясы ортосундагы карым-катнаш тууралуу изилдөөсү. Жумагул Байдилдеев - тарых илимдеринин кандидаты, доцент... www.azattyk.kg

21.04.2022 Британиялык тарыхчы Арслантепеде даректүү тасма тартты
Арслантепе дөбөсүн тартуу иштерин эрте мененки сааттарда баштаган топ күндүн чыгышы менен дөбөнү, түздүктү жана Евфрат дарыясын да тартты.... www.trt.net.tr